Ischiasneuralgie, oftewel afkort ischias, is een vorm van zenuwpijn (neuralgie) die zich manifesteert in de rug. Dit is het gevolg van een druk die uit wordt geoefend op de wortels van de zogenaamde ischiaszenuw, op de plaats waar deze uit de wervelkolom naar buiten komen. In België wordt ischias ook wel een als heupjicht aangeduid; hoewel de aandoening helemaal niets met de aandoening jicht te maken heeft.
Het meest kenmerkende verschijnsel van ischias is een pijn die zich manifesteert aan de achterzijde van het (in de meeste gevallen één) been welke van de bil tot de voet loopt, dit wordt het lumbosacraal radiculair syndroom genoemd. Deze vorm van pijn kan zo ernstig zijn, dat lopen niet meer mogelijk is. Vaak gaat dit alles samen met een lage rugpijn.
Ischias wordt in veel gevallen veroorzaakt door de aanwezigheid van een rughernia. Een dergelijke hernia van de tussenwervelschijf, is een aandoening van de rug waarbij de tussenwervelschijf uitstulpt. In de medische wereld wordt de aandoening vaak tot HNP afgekort. Bij een rughernia kunnen zenuwen bekneld raken, waarbij ernstige pijnklachten kunnen ontstaan, of zelfs de uitval van de zenuw, wat resulteert in een functieverlies van de zenuw (zoals het onvermogen om de voet naar de scheen toe te trekken) of een doof gevoel ervaren. De pijn kan in sommige gevallen mild zijn, maar eveneens zo heftig dat men zich alleen maar op handen en voeten voort kan bewegen.
De behandeling is in eerste instantie echter conservatief. Dit wil zeggen dat men direct over zal gaan tot het operatief ingrijpen. Vaak zal men beginnen met het toedienen van pijnstillende medicatie en een combinatie van rust en beweging.
Lumbago, spit of (in Vlaanderen) een verschot is een vorm van lage rugpijn welke soms uit kan stralen naar de billen, de dijen en de benen, maar niet tot beneden de knie: gebeurt dat namelijk wel dan is er sprake van ischias. Lumbago kan samen gaan met andere verschijnselen zoals rugstijfheid (dus met pijn en strakheid bij het bewegen van de wervelkolom). De behandeling hiervan bestaat uit het gebruik van pijnstillers, veel bewegen en soms ook fysiotherapie.