De bloeddrukmeter bestaat uit een band (een manchet) met van binnen een soort ballon die opblaasbaar is welke verbonden is met een manometer. In het verleden waren dit manometers exemplaren die gebruikmaakten van een kolom kwik. Vandaag de dag mag dit uit milieutechnische overwegingen niet langer. De ballon wordt om de bovenarm gevouwen en vervolgens opgeblazen met behulp van een pompje of een zogeheten knijpballonnetje met een ventiel totdat de druk zo hoog is geworden dat er geen bloed meer door de slagader van de bovenarm loopt (de polsslag is dan niet meer te voelen). Hierna laat men de druk in de ballon weer geleidelijk dalen door het ventieltje een beetje te open te zetten. Op een bepaald moment is de systolische bloeddruk hoger geworden dan de druk in de ballon, zodat de slagader in de arm bij elke hartslag even een beetje bloed doorlaat. Dit is te merken doordat men met behulp van een, boven de slagader geplaatste stethoscoop, geluiden gehoord worden elke keer dat de slagader weer dichtklapt, dit zijn de zogenoemde Korotkoff-tonen welke zijn vernoemd naar de ontdekker ervan. De waarde die op dit punt af wordt gelezen wordt genoteerd als de bovendruk. Laat men de druk vervolgens nog verder dalen, dan zullen de tonen weer verdwijnen wanneer de slagader gedurende heel de cyclus openblijft. Dan kan men de onderdruk aflezen. Deze methode om de bloeddruk te meten is door de Italiaanse onderzoeker Riva-Rocci ontdekt en de bloeddruk wordt om die reden nog altijd met de letters RR afgekort
Wanneer de bloeddruk te ver daalt en dus de onderdruk onder de 50 mmHg is gedaald dan wordt er gesproken van een lage bloeddruk of van hypotensie. Informeel wordt een te lage bloeddruk ook wel beschouwd als een aandoening waarbij een risico op flauwvallen het gevolg kan zijn.