Doordat de toegang tot de luchtwegen een open verbinding is met de buitenwereld kunnen een groot aantal stoffen die schadelijk zijn evenals allerlei micro-organismen gemakkelijk de luchtwegen bereiken. Verschillende afweermechanismen beschermen het lichaam hiertegen, te weten; de trilhaarfunctie van de slijmvliezen waarop een slijmlaag constant van binnen naar buiten gebracht wordt, het niezen en het hoesten, dat hieraan extra werking verleent, de afweer van de immuniteit (op cellulair en humoraal niveau).
Op het moment dat een bepaald micro-organisme, zoals een bacterie of een virus, in staat is om de verschillende barrières te nemen en zich weet te handhaven, zal er zich een infectie in de luchtwegen ontwikkelen. Een aantal voorbeelden van luchtweginfecties zijn: longontsteking, bronchiolitis, bronchitis, epiglottitis, faryngitis, bijholteontsteking, laryngitis, tracheïtis (een ontsteking van de luchtpijp).
Afhankelijk van de veroorzaker van de infectie van de luchtwegen kan een arts al dan niet een behandeling in gang zetten. Wanneer er sprake is van een infectie die door een bacterie veroorzaakt is dan kan er gekozen worden voor een antibioticum. Voor een virale infectie zal een dergelijke behandeling echter geen effect hebben.
In bepaalde gevallen zal er bij een luchtweginfectie eveneens een zogenaamde luchtwegverwijder voor worden geschreven zodat de patiënt weer voldoende lucht krijgt. Door een infectie kan er immers een vernauwing in de luchtwegen ontstaan die benauwdheid tot gevolg kan hebben.
Of het nodig is om een behandeling op te starten is afhankelijk van de ernst van de infectie, de plaats en de veroorzaker. Niet elke infectie aan de luchtwegen is even ernstig. Zo zal bijvoorbeeld een longontsteking, mits deze niet, niet juist of niet op tijd, wordt behandeld erg vervelende complicaties kunnen geven en soms zelfs tot de dood van de patiënt kunnen leiden. Bij een infectie aan de luchtwegen is het in alle gevallen dan ook aan te raden om een arts een diagnose te laten stellen.