Elke* vrouw heeft als ze gezond is een menstruatiecyclus. Deze menstruatiecyclus duurt gemiddeld achtentwintig tot tweeëndertig dagen. Dag één van de menstruatie is het begin van de cyclus. Afhankelijk van de lengte van je menstruatiecyclus vindt op ongeveer de helft van de cyclus de eisprong plaats. De hersenen geven een signaal aan de baarmoeder dat er misschien een eitje bevrucht zal worden. De baarmoeder moet klaar gemaakt worden om innestelen van het eitje mogelijk te maken. Hiervoor worden meer hormonen aangemaakt. Op de eerste dag van de menstruatie daalt het hormonengehalte weer naar het normale niveau.
Vermoedt wordt dat de hersenen van sommige vrouwen beïnvloed worden door de hormoonwisselingen, waardoor een storing bij de neurotransmitters in de hersenen ontstaat. Hierdoor worden ook de psyche en het lichamelijk welzijn verstoord. Met name psychologen denken dat er een diepere psychische reden te vinden moet zijn. De reden kan een kinderwens zijn, of juist de zin van de menstruatietijd niet inzien omdat het gezin compleet is. Zeker als de menstruatie pijnlijke klachten geeft. De leeftijd waarop het premenstrueel syndroom en eindigt zouden hier een aanwijzing voor kunnen zijn. Een premenstrueel syndroom ontstaat bijna altijd rond de dertigjarige leeftijd of na het krijgen van de kinderen. Jongere vrouwen hebben zelden last van een premenstrueel syndroom. De klachten en symptomen verdwijnen vervolgens weer na de overgang.