Bij het beoordelen van de klachten die met de slaap te maken hebben, is het verhaal van de betreffende persoon het meest belangrijke. Fysiek- of verder aanvullend onderzoek is in een heleboel gevallen niet noodzakelijk, behalve wanneer de slaapklachten het gevolg zijn van fysieke klachten of van een chronische ziekte. In zeldzame gevallen, bij ernstige en langdurige slaapproblemen vindt in sommige gevallen een verwijzing naar een gespecialiseerde slaapkliniek plaats. Daar wordt wel op een uitvoerige wijze een aanvullend onderzoek *verricht.
Dikwijls* kunnen slaapproblemen met de wat eenvoudige adviezen al aanzienlijk verbeteren. Verder kan men overwegen om een slaapcursus te gaan volgen. Enkel in een paar gevallen is het noodzakelijk om kortdurend slaapmiddelen te gebruiken. Als de slaapstoornis wordt veroorzaakt door een specifieke fysieke of psychiatrische oorzaak, dan zal het slapen vaak vanzelf verbeteren op het moment dat de oorzaak behandeld wordt. Pas als zo’n behandeling niet mogelijk is of niet het gewenste resultaat heeft, komt pas het langere gebruik van slaapmiddelen wellicht in aanmerking als behandeling.
Tips voor een betere nachtrust, waar veel mensen die lijden aan een slaapstoornis baat bij kunnen hebben zijn bijvoorbeeld op vaste tijden naar bed gaan en weer opstaan. Zelfde na een nacht dat men slecht heeft geslapen dient men toch uit bed te komen op de vaste tijd. Verder moet men stimulerende middelen zoals koffie, alcohol en thee vermijden en dan met name in de avond.
Geregeld ontspanningsoefeningen doen en te zorgen voor lichaamsbeweging maar hierbij zware oefeningen kort voor het slapen gaan vermijden zorgt in een groot deel van de gevallen voor een betere slaap. Naast intensieve lichamelijk inspanning moet men ook zware mentale inspanning vermijden vlak voor het slapen.