Het belangrijkste gevolg van een verminderde pompfunctie van het hart is dat een groot aantal organen in het lichaam, in het begin vooral bij een verhoogde vraag, niet voldoende zuurstof en voedingsstoffen meer. Hierbij kan men veel last ondervinden, zeker in het dagelijks leven waarbij toch normale acties verwacht worden die hierdoor niet of nauwelijks meer haalbaar zijn.
Dit leidt vervolgens weer tot het snel moe worden en tot een gevoel van kortademigheid bij slechts een geringe inspanning. Het lichaam probeert door middel van verschillende regelmechanismen de vulling van het vaatbed te verhogen. Dit zorgt er weer voor dat het lichaam vocht gaat vasthouden. Hartfalen hebben dus veel invloed op de lichamelijke toestand.
Patiënten die aan hartfalen lijden hebben dan ook in veel gevallen last van een grotere hoeveelheid vocht in het longvaatbed (dit wordt meestal onterecht aangeduid met de term vocht achter de longen), in ernstige gevallen mondt dit zelfs uit in longoedeem waardoor de
kortademigheid sterk zal worden verergerd. Met name op momenten dat de patiënt plat op de rug ligt Hierbij doet de zwaartekracht het
schadelijke werk.
De symptomen lijken in de meeste gevallen op die van astma. (vermoeid en kortademig zijn waardoor acute decompensatie dan ook asthma cardiale genoemd). Verder zal er vocht
achterblijven in de laagste gedeelten van het lichaam waardoor er dikke benen en enkels (perifeer oedeem) zullen woorden gevormd. Bij de perifere
gedeelten ontstaat dan ook een andere uitsraling van de huid. Men kan de huid namelijk induwen waarbij de afdruk
tijdelijk zichtbaar zal blijven, bij gezonde benen, waarin geen perifeer oedeem zit, is dit echter niet het geval. Het gevolg van de symptomen van hartfalen is het in werking treden van
compensatie mechanismen in het lichaam.
Op korte termijn kunnen deze een gunstige invloed hebben op de bovengenoemde symptomen, maar op de lange termijn zullen deze compensatie mechanismen het hartfalen juist gaan verergeren. Het hartfalen kan met name aan de linker- of aan de rechter
hartkamer te wijten zijn maar soms aan beide. Het lichaam zal door haar eigen
mechanismen dus aanzienlijk veranderen om ons, zo goed mogelijk, in levend te houden.
