Buikkrampen kunnen het gevolg zijn van een aandoening of een ziekte. De buikkrampen zijn in dit geval een symptoom. In de meeste gevallen zijn er andere symptomen zoals koorts of een harde buik, gewichtafname of opvallende toename in korte tijd. Aan de buikkrampen is bijna altijd buikpijn vooraf gegaan. De bijkomende symptomen en locatie van de voorafgaande buikpijn is belangrijk bij de diagnose. De buikkrampen kunnen langdurig aanhouden of in regelmatige aanvallen terugkomen. Ga altijd naar de huisarts als buikkramp niet snel verdwijnt. Zeker als er al een stevige buikpijn aan vooraf is gegaan. Ook als heftige buikkrampen acuut optreden is er meestal sprake van een aandoening die om onmiddellijke medische hulp vraagt.
Spanningen en stress, depressies en zelfs fobieën kunnen buikkrampen veroorzaken. De buikkrampen worden veroorzaakt door bepaalde omstandigheden, situaties of psychische problemen. Hoewel er geen lichamelijk afwijking te vinden is zijn dit vaak de moeilijkst behandelbare krampen. De oorzaak moet zoveel mogelijk weggenomen worden. Medicijnen kunnen tijdelijk verlichting bieden maar meestal worden er verschillende therapieën geadviseerd om met een situatie of omstandigheden te leren omgaan. Soms zijn tekorten van belangrijke voedingsstoffen en bouwmaterialen de oorzaak van buikkrampen. Mensen die lijden aan een eetprobleem kunnen regelmatig last van buikkrampen krijgen, maar ook verkeerde voeding en te snel eten kunnen een oorzaak zijn van buikkrampen. Een aangepast eetpatroon en andere levensstijl kunnen buikkrampen gedeeltelijk voorkomen.