COPD is eigenlijk geen ziekte op zich maar een verzamelnaam voor een tweetal aandoeningen aan de longen, namelijk: chronische bronchitis en emfyseem. Bij COPD is mag men dus spreken van een chronische bronchitis of van emfyseem, maar men kan ook aan beide aandoeningen lijden op hetzelfde ogenblik lijden. Chronische bronchitis treedt in een groot deel van alle gevallen in de beginfase van de ziekte op, emfyseem echter komt voor bij meer ernstigere vormen van COPD.
Een dergelijke achteruitgang van de werking van de longen is het gevolg van een niet gewone ontstekingsreactie van deze longen op bijvoorbeeld stofdeeltjes of op bepaalde (giftige) gassen. De meest belangrijke verantwoordelijke stof voor het ontwikkelen van COPD is de rook van tabakswaren zoals sigaretten, sigaren en shag, maar eveneens professionele-, huishoudelijke- of stedelijke verontreiniging (zoals uitlaatgassen en industriële uitstoot) spelen kunnen de ziekte tot gevolg hebben.
Circa negen van de tien mensen die lijden aan COPD zijn nog altijd rokers of hebben in het verleden gerookt. In de regel dient men één pakje per dag voor de duur van tien jaren te roken om uiteindelijk COPD te ontwikkelen. Het is vast komen te staan uit wetenschappelijk onderzoek dat de impact van het roken op het functioneren van de longen van vrouwen groter is dan bij mannen het geval is. Niet alle rokers zullen overigens even snel COPD ontwikkelen. Algemeen neemt men aan dat meerdere genetische aspecten mede de kans op het ontwikkelen van COPD bepalen. Overige factoren die deze aandoening tot gevolg kunnen hebben zijn infecties, een laag geboortegewicht, ondervoeding en erfelijke factoren.
Hoewel er dus meerdere oorzaken aan kunnen worden gewezen voor het ontstaan van COPD is het veel en langdurig roken de voornaamste boosdoener. Om die reden wordt alsmaar meer aandacht geschonken aan het laten stoppen met roken. Het behandelen van mensen die lijden aan COPD kost de maatschappij immers elk jaar een heleboel geld. COPD is immers niet volkomen omkeerbaar waardoor een patiënt voor de rest van diens leven met een beschadiging aan de lopen dient te leven. Hier zijn overigens wel behandelingen voor maar voorkomen is altijd beter dan dit.