De oorzaak van waterpokken is dus eigenlijk alleen een besmetting met het zogenaamde varicella zostervirus. Het Varicella zostervirus, oftewel afgekort als VZV, is één van de acht herpesvirussen, HHV-3 (humaan herpesvirus type 3), dat mensen kan infecteren. Het virus veroorzaakt bij kinderen vaak waterpokken en bij volwassen personen gordelroos en postherpetische neuralgie, aandoeningen die bij kinderen nauwelijks voorkomen. Het grootste deel van de bevolking (ongeveer negentig procent) blijkt bij bloedonderzoek antistoffen te bezittn tegen het Varicella zostervirus.
Het virus blijft in het lichaam achter ook al zijn de symptomen van waterpokken al lang weer verdwenen. Later kan het virus echter weer de kop opsteken, echter niet in de vorm van waterpokken maar als gordelroos (herpes zoster).
In veel gevallen krijgen juist kinderen waterpokken omdat zij veel in contact zijn met leeftijdsgenootjes op bijvoorbeeld een school, een dagverblijf of een vereniging. Op het moment dat een kind besmet is met het virus heeft het echter nog geen symptomen en weet men nog niet dat het de waterpokken heeft. Daardoor is het niet moeilijk voor het virus om zich ook naar andere kinderen te verspreiden wanneer het besmette kind hoest of praat en daarbij kleine druppeltjes speeksel in de lucht terecht laat komen. Deze druppeltjes worden vervolgens door anderen *ingeademd.
*