Petechien kunnen ontstaan door niet voldoende stelping van een trauma op microformaat van de haarvaten door te weinig of niet juist functionerende bloedplaatjes. Een andere reden voor het ontstaan van petechien is het te eenvoudig ontstaan van kleine bloedingen door meer dan normaal fragiele vaatwanden
Petechiën kunnen waargenomen worden bij een aandoening als trombocytopenie waarbij te weinig bloedplaatjes in het bloed aanwezig zijn, maar eveneens bij een bepaald medicijngebruik waarbij de werking van de bloedplaatjes wordt beïnvloed en bij aandoeningen waarbij de vaatwand van de haarvaten meer kwetsbaard is dan normaal. Verder kunnen deze zichtbaar zijn bij een grote druk van de bloedvaten in het weefsel zoals bij het gebruik van een stuwband, bij erg hevig hoesten, bij verwurging, of wel eens bij kinderen, nadat zij ondersteboven hebben gehangen aan de rekstok, in het gelaat. Bij een vrouw die hard heeft geperst bij een bevalling zijn er naderhand soms ook wel eens wat petechiën in het gelaat zichtbaar. Petechiën treden het eerst op waar de druk het meest hoog zal zijn, dus behalve bij de bijzondere gevallen die reeds genoemd zijn, vaak aan de benen.
Petechiën bij een zieke tot erg zieke patiënt (met vaak hoge koorts) duiden op sepsis, bijvoorbeeld door een hersenvliesontsteking en zijn een reden voor acute opname in het ziekenhuis. Bij een persoon die zich verder goed voelt en bij wie geen onschuldige oorzaak aan kan worden gewezen is het echter ook van belang om bij het ontdekken van petechiën onderzoek te doen naar aandoeningen als trombocytopenie of vasculitis.