Keelpijn kan een aantal uiteenlopende oorzaken hebben zoals onder andere: een lokale beschadiging van de keel, het te veel of op een niet kuiste manier de stem gebruiken, roken van tabakswaren, door het inademen van een prikkelde stof, het nuttigen van te veel pittige dranken of voedsel, een besmetting die veroorzaakt is door een bacterie of een virus, als gevolg van een andere aandoening zoals bijvoorbeeld bij hooikoorts, griep of verkoudheid maar ook door het gebruik van bepaalde medicatie. In dit geval zal dat vaak op de bijsluiter van het geneesmiddel staan vermeld. Bij twijfels hierover kan men uiteraard altijd om informatie vragen bij de apotheek of de huisarts.
Op het moment dat men last heeft van keelpijn maar tevens ook voortdurend een algeheel gevoel van ziek zijn en hoge koorts, bij de aanwezigheid van gele of witte punten in de keelholte en bij langdurige (vijf dagen tot een week) erge pijn is het aan te raden om een arts hierover te raadplegen.
Men kan keelpijn trachten te voorkomen door roken te vermijden, te veel of verkeerd de stem te gebruiken, het inademen van prikkelende stoffen te vermijden en hete spijzen of dranken met mate te nuttigen.
Wanneer men dan, ondanks alle eventuele voorzorgsmaatregelen toch last heeft gekregen van keelpijn dan kan men het best de keel goed bevochtigen. Dat kan men doen door te sabbelen of te zuigen op een dropje of een snoepje. Dit bevordert immers de doorbloeding van de spieren in de keel en het bevochtigt de keelholte. Gorgelen met bijvoorbeeld zout water, een mengsel van één afgestreken theelepel zout op een bierglas lauwwarm water, helpt eveneens om gelijksoortige redenen.
De in de handel te verkrijgen gorgeldranken zijn overigens niet beter dan een normale oplossing die gemaakt is met behulp van alledaags keukenzout.