De menstruatiecyclus is eigenlijk de hele maand in gang in je lichaam, de meeste meisjes en vrouwen hebben menstruatieklachten op de eerste dag van de menstruatie. De menstruatie wordt veroorzaakt door een gerijpt eitje dat niet bevrucht is. Ongeveer twaalf dagen na de laatste dag van je menstruatie springt er een eitje, sommige vrouwen voelen de eisprong maar bij het merendeel gaat dit deel van de menstruatiecyclus ongemerkt voorbij. Het baarmoederslijmvlies wordt als reactie op de eisprong dikker gemaakt. Het hormoongehalte stijgt. Na ongeveer vier à vijf dagen arriveert het eitje in de baarmoeder. Omdat het eitje niet bevrucht is kan het zich niet nestelen en sterft af. Het hormoongehalte daalt weer naar het normale niveau en het extra baarmoederslijmvlies wordt afgebroken en uitgestoten.
Dit uitstoten is de menstruatie. Om de baarmoeder schoon te maken, maakt de baarmoeder samentrekkende bewegingen. Dit zijn de krampen die je in je onderbuik voelt. De pijn van de menstruatie wordt verschillend ervaren en/of gevoeld. Sommige vrouwen zijn een paar uur uitgeschakeld. Er zijn ook vrouwen die een of twee dagen niet normaal kunnen functioneren en vrouwen die slechts een kramp krijgen. Tegen de pijn kun je pijnstillers nemen en/of een warme kruik tegen je buik leggen. Als de menstruatie voorbij is, is de baarmoeder schoon. De hersenen geven een signaal af dat het volgende eitje gerijpt kan worden en de menstruatiecyclus begint opnieuw. Bij vrouwen die veel last hebben van de menstruatie, of de schommelende hormonen kan de anticonceptiepil helpen.