Zodra men op tijd de longontsteking herkend kan men een bacteriële longontsteking behandelen met behulp van een antibioticum. Als de ziekte niet op tijd wordt behandeld dan kunnen de longblaasjes op een zodanige wijze gaan verzwakken, dat de inhoud van de long(en) aanzienlijk zal worden verkleind. Dit heeft in veel gevallen dan ook de dood van de patiënt tot gevolg. Longontsteking treedt veelal op in de vorm van een complicatie van een andere aandoening of wanneer een patiënt reeds een verlaagde weerstand heeft door één opf meerdere andere oorzaken. Voor de ontdekking van penicilline was longontsteking één van de belangrijkste doodsoorzaken.
Hoewel er een aantal indelingen kunnen worden gemaakt voor longontstekingen, bijvoorbeeld naar de ernst van de ziekte of naar de verwekker ervan, is een veel gehanteerde hoofdindeling de locatie waar de longontsteking op is gelopen. Er is dan wel sprake van een community-acquired pneumonia (welke in de omgeving opgelopen is), of van een hospital-acquired pneumonia (die men in een ziekenhuis opgelopen heeft). De reden voor een dergelijke indeling is het verschil van behandelen. Het verschil wordt bepaald door uiteenlopende factoren, waarbij de meest belangrijke factoren het soort patiënt en het soort verwekker zijn. Een buiten het ziekenhuis opgelopen longontsteking wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door één van de volgende verwekkers: Streptococcus pneumoniae, maar eveneens Haemophilus influenzae en ook een aantal atypische verwekkers, onder andere Mycoplasmata en Chlamydiae. De binnen het ziekenhuis opgelopen longontsteking kan door allerlei micro-organismen veroorzaakt worden, waaronder eveneens gisten en schimmels.
Symptomen van een longontsteking zijn ondermeer: hoesten waarbij eventueel groen of geel slijm mee kan komen. Vaak heeft men een hoge koorts en is men kortademig. Iemand met een longontsteking heeft verder dikwijls last van een pijn in de borst, die erger wordt door diep adem te halen, te springen en te hoesten. Verder heeft men een snelle en oppervlakkig manier van ademhalen.